Παρακολουθώ σαστισμένος τις θρησκευτικά υποκινούμενες δολοφονίες ολόκληρων χωριών αμάχων στο Ιράκ και την επικράτηση των φανατικών του Ισλαμικού Κράτους, και διερωτώμαι τί επιλογές και ευθύνες έχει η δύση, και ειδικά οι ΗΠΑ και το Η.Β., οι οποίοι μαζί εισέβαλαν στο Ιράκ με πρόφαση τα όπλα μαζικής καταστροφής που υποτίθεται κατείχε ο δικτάτορας Σαντάμ Χουσεΐν.

Στη Βρετανία είναι πλέον κοινότυπη η διαπίστωση ότι η επικράτηση του Ισλαμικού Κράτους οφείλεται, εν πολλοίς, στη λανθασμένη απόφαση των ιδίων να στηρίξουν τους Αμερικανούς κατά την εισβολή τους στο Ιράκ.

Ο πρωθυπουργός της χώρας εξηγώντας της προθέσεις της κυβέρνησης του ισχυρίστηκε ότι το Η.Β θα προβεί μόνο σε ανθρωπιστικές ενέργειες, δηλαδή με βομβαρδισμούς συγκεκριμένων περιοχών για απελευθέρωση αμάχων και με την παροχή υποστηρικτικών υπηρεσιών σε όσους πολεμούν στο έδαφος. Ξεκαθαρίζει δε ότι δεν προτίθεται να στείλει “Βρετανικές μπότες στο έδαφος”, δηλαδή Βρετανούς στρατιώτες να πολεμήσουν στα πλαίσια μιας δεύτερης εισβολή στο Ιράκ. Βεβαίως, ο διαχωρισμός μεταξύ ανθρωπιστικής και στρατιωτικής επέμβασης δεν είναι ξεκάθαρος, με απόδειξη το γεγονός ότι οι βομβαρδισμοί που διενεργεί η Βασιλική Αεροπορία του Η.Β. ερμηνεύονται ως ανθρωπιστικές ενέργειες.

Τρία ερωτήματα προκύπτουν από τα πιο πάνω.

  1. Μπορούν οι δυνάμεις της δύσης να αποτρέψουν την επικράτηση του Ισλαμικού Κράτους; Δεδομένου ότι ο υποστηρικτικός τους ρόλος δεν φαίνεται να έχει ουσιαστικό αποτέλεσμα, το πρώτο ερώτημα λοιπόν, είναι κατά πόσο η χερσαία επέμβαση δυτικών δυνάμεων ενδέχεται να επιφέρει τα επιθυμητά αποτελέσματα, δηλαδή τη διάλυση του Ισλαμικού Κράτους και την προσπάθεια (ανα)δόμησης ενός δημοκρατικού πολιτεύματος.

  2. Αν υποθέσουμε ότι η απάντηση στο πιο πάνω ερώτημα είναι θετική, ότι δηλαδή η στρατιωτική επέμβαση από δυτικές δυνάμεις ενδέχεται να αποτρέψει και να ανατρέψει την επικράτηση του Ισλαμικού Κράτους, τότε το δεύτερο ερώτημα είναι κατά πόσο υπάρχει η λαϊκή βούληση για υποστήριξη της δεύτερης αυτής στρατιωτικής επέμβασης; Στο Η.Β. τουλάχιστον, παρόλο που υπάρχει 51% υποστήριξη για εναέριους βομβαρδισμούς, η συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών τοποθετείται εναντίον της χερσαίας επέμβασης.

  3. Το τρίτο ερώτημα, ενσωματώνει τις ανησυχίες των δυο προηγουμένων και καταλήγει σε μια οξύμωρη διαπίστωση. Αν αποδεχτούμε ότι το Ισλαμικό Κράτος έχει ενδυναμωθεί λόγω των δυτικών χειρισμών στο Ιράκ, δηλαδή της εισβολής χωρίς πλάνο εξόδου και της εγκαθίδρυσης ενός καθεστώτος που μετατράπηκε σε συγκρουσιακό, τότε προκύπτει ότι οι ΗΠΑ και το Η.Β. έχουν ευθύνη να επωμιστούν το κόστος των συνεπειών της εισβολής τους στο Ιράκ. Τότε, βρισκόμαστε μπροστά σε ένα οξύμωρο ερώτημα: είναι η λύση των προβλημάτων που προέκυψαν από την εισβολή στο Ιράκ, η εκ νέου εισβολή των δυτικών δυνάμεων σε αυτό;

Η εκτίμηση μου είναι ότι και τα τρία ερωτήματα χρήζουν αρνητικών απαντήσεων. Έτσι, λοιπόν, προκύπτει το σάστισμα: από τη μια οι εικόνες βίας που προκαλούν φρίκη και από την άλλη η έλλειψη αποτελεσματικών επιλογών αντίδρασης της δύσης.