Παρακολούθησα κι εγώ, όπως οι περισσότεροι, το πιο πρόσφατο σκάνδαλο στην Αγγλική Σχολή. Η ανάγνωσή μου όμως της κατάστασης φαίνεται να διαφέρει από πολλούς.

Θεωρώ ότι αυτό που συνέβη—η προσπάθεια παράκαμψης των διαδικασιών εισδοχής—δεν είναι κάτι καινούριο, δεδομένου ότι η Αγγλική Σχολή παράγει, σε μεγάλο βαθμό, τους “leaders” της πολιτείας μας. Είναι παράδοξο να μην υπάρχει διαφθορά στο φυτώριο παραγωγής ηγετών ενός διεφθαρμένου κράτους. Με εκπλήσσει η άποψη ότι πρόκειται για μεμονωμένο περιστατικό, χωρίς όμως να έχω δεδομένα να στηρίξω τη θέση αυτή, η οποία προκύπτει μόνο ως λογικός συλλογισμός.

Ο διευθυντής δεν προκύπτει ως ο αδιάφθορος υπερασπιστής του σχολείου και της φήμης του. Δέχτηκε τις πιέσεις του Διοικητικού Συμβουλίου και συμφώνησε να δεχτεί παράτυπα το παιδί μέλους του Συμβουλίου. Αφότου το θέμα-σκάνδαλο είχε ήδη διαρρεύσει, υπαναχώρησε, υιοθετώντας μια στάση ηθικής αυστηρότητας. Η αγιογραφία του θα δικαιολογείτο μόνο εάν είχε αντιταχθεί εξαρχής στην παρέμβαση του Συμβουλίου κατά τη συνεδρία όπου ήταν παρών. Όμως, όπως λέει και η λαϊκή ρήση, «Ύστερα που το μπαϊράμι…».

Η φοίτηση στο συγκεκριμένο σχολείο όντως ανοίγει πόρτες, αλλά όχι τόσο απλά όσο νομίζουν κάποιοι. Η Αγγλική Σχολή, και σε μικρότερο βαθμό τα υπόλοιπα ιδιωτικά σχολεία όπως αυτό που φοίτησα εγώ (επιβάλλεται το disclaimer), είχαν μαθητές διαφόρων ταχυτήτων. Τον καιρό που ήμουν μαθητής—απόφοιτος του 2005—τα δίδακτρα ήταν σαφώς χαμηλότερα από τις 8-10.000 ευρώ που είναι σήμερα. Την πρώτη χρονιά οι γονείς μου πλήρωσαν περίπου 1.100 λίρες, και όταν αποφοίτησα, το ετήσιο κόστος ήταν γύρω στις 3.500 ευρώ. Ποσά διαχειρίσιμα για μια οικογένεια της τότε μεσαίας τάξης.

Στα σχολεία αυτά υπήρχαν “super rich” μαθητές, είτε από τζάκια είτε nouveau riche, με εμφανείς διαφορές μεταξύ τους. Υπήρχαν όμως και παιδιά με γονείς που εργάζονταν σε τράπεζες, στο δημόσιο κ.τ.λ., με καλούς μισθούς για την τότε εποχή, αλλά σε καμία περίπτωση «πλούσιοι» με την κοινά αποδεκτή έννοια του όρου. Οι «πλούσιες οικογένειες» είχαν δεσμούς εκτός σχολείου, οι οποίοι ενδυναμώνονταν εντός του σχολείου. Αυτό είναι το λεγόμενο networking effect που έχουν τέτοια σχολεία.

Σε κάποιες περιπτώσεις, άτομα εκτός του κύκλου των «πλουσίων» παρείσφρειαν σε αυτόν, κυρίως μέσω σπουδών σε καλά πανεπιστήμια της Αγγλίας, οι οποίες τους παρείχαν πρόσβαση σε δουλειές με prestige και υψηλές απολαβές. Τα δεσμά που αναπτύσσονται σε αυτά τα σχολεία, δεδομένου ότι οι απόφοιτοί τους καταλαμβάνουν καίριες θέσεις στην πολιτική ζωή της χώρας, τη δημόσια υπηρεσία και τον ιδιωτικό τομέα, αποδεικνύονται χρήσιμα στην ενήλικη ζωή.

Η επιδίωξη μιας θέσης σε τέτοια σχολεία, και κυρίως στην Αγγλική Σχολή, δεν έχει να κάνει μόνο με την ποιότητα της παιδείας και της εκπαίδευσης που παρέχεται, αλλά σε μεγάλο βαθμό με τη δικτύωση που προκύπτει. Το γεγονός ότι αυτό το συμπέρασμα δεν θεωρείται αυτονόητο, με αφήνει, ξανά, έκπληκτο.

Το ηχητικό που προέκυψε, άσχετα με το αν είναι αυθεντικό, αντικατοπτρίζει απόλυτα τις συμπεριφορές των εχόντων εξουσία και χρήμα. Entitlement, αναίδεια και πεποίθηση ότι τα πάντα γίνονται χωρίς αρνητικές συνέπειες για τους ίδιους. Αυτό συμβαίνει εδώ και χρόνια. Η πεποίθηση ότι η παρατυπία είναι αποδεκτή, εφαρμόσιμη και δύναται να παραμείνει εντός του κλειστού κύκλου είναι απόλυτα συμβατή με τον τρόπο λειτουργίας των ελίτ που μας διοικούν.

Όσοι έμειναν εμβρόντητοι από τις εξελίξεις, μάλλον «καλόπιστα αφελείς» θα τους χαρακτήριζα.

Το σκάνδαλο της Αγγλικής Σχολής δεν είναι μεμονωμένο. Είναι απλώς μια ακόμα απόδειξη του πώς λειτουργεί η κυπριακή πραγματικότητα. Και όσο συνεχίζουμε να εκπλησσόμαστε από τέτοιου είδους περιστατικά, τόσο θα επιβεβαιώνουμε την αφέλειά μας μπροστά σε ένα σύστημα που λειτουργεί ακριβώς όπως είναι σχεδιασμένο να λειτουργεί.