Οι εκλογές του Ηνωμένου Βασιλείου δείχνουν ότι οι ψηφοφόροι δεν πρέπει να θεωρούνται κτήμα κανενός και ότι τα πολιτικά ρίσκα πρέπει να αντιμετωπίζονται ως τέτοια, καθώς στην πολιτική δεν υπάρχουν βεβαιότητες.

Οι συντηρητικοί έχουν κερδίζει τις εκλογές, αλλά η νίκη τους είναι πύρρειος καθώς δεν συγκέντρωσαν τον μαγικό αριθμό των 326 εδρών που θα τους έδινε την επιδιωκόμενη αυτοδυναμία. Αυτό είναι που οι Βρετανοί ονομάζουν hung parliament. Hung parliament έχουμε όταν κανένα κόμμα δεν είναι σε θέση να πληρώσει τις μισές συν μια θέσεις στο κοινοβούλιο εξασφαλίζοντας πλειοψηφία χωρίς να χρειάζεται να συμμαχήσει με κάποιο άλλο κόμμα.

Αυτό είναι το δεύτερο στη σειρά πολιτικό ρίσκο που παίρνουν οι συντηρητικοί με γνώμονα, πάντα, το κομματικό τους συμφέρον. Αρχικά ο David Cameron, προσπαθώντας να πείσει τη βάση των συντηρητικών να μην υποστηρίξουν το αντιευρωπαϊκό και ακραίο UKIP, τους υποσχέθηκε ότι θα θέσει το θέμα της απόσχισης του ΗΒ από την ΕΕ σε δημοψήφισμα. Κατόπιν, η Theresa May, θεωρώντας ότι ο Jeremy Corbyn δεν είναι εκλέξιμος, ανακοίνωσε εκλογές, εκπλήσσοντας τους πάντες καθώς είχε αποκλείσει ρητά τέτοιο ενδεχόμενο. Ο στόχος της ήταν να κτυπήσει τον αδύναμο Corbyn και να ενδυναμώσει την αυτοδυναμία που κέρδισε ο Cameron κατά την επανεκλογή του.

Στην πρώτη θητεία του Cameron, το αποτέλεσμα των εκλογών έφερε και πάλι hung parliament, και έτσι οι συντηρητικοί, στην προσπάθεια τους να δημιουργήσουν κυβέρνηση, αναγκάστηκαν να συμμαχήσουν με τους Φιλελεύθερους Δημοκράτες του Nick Clegg. Τώρα, όμως, οι συνθήκες έχουν αλλάξει. Οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες, έχοντας καταποντιστεί στις προηγούμενες εκλογές, αποφάσισαν ότι δεν πρόκειται να συμμαχήσουν ξανά με τους Συντηρητικούς

Αυτό δημιουργεί προβλήματα στη May, η οποία πολύ θα ήθελε να μπορούσε να δημιουργήσει κυβέρνηση με ένα κόμμα του χεριού της με το οποίο μάλιστα την ενώνουν πολλά ιδεολογικά στοιχεία.

Τώρα η μόνη της λύση είναι να συμμαχήσει με το ενωτικό κόμμα της Βορείου Ιρλανδίας, το DUP. Η Β. Ιρλανδία έχει 18 θέσεις στο Βρετανικό κοινοβούλιο, εκ των οποίων οι 10 ανήκουν πλέον στο DUP. Οι 319 έδρες των Συντηρητικών και οι 10 του DUP δίνουν σε μια ενδεχόμενη τους συμμαχία το σύνολο των 329, δηλαδή 3 θέσεις πέραν του μαγικού αριθμού 326 που εξασφαλίζει την πλειοψηφία στο κοινοβούλιο.

Να σημειώσουμε όμως ότι οι πολιτικές που πρεσβεύει το DUP βρίσκονται σε αντιπαράθεση με παραδοσιακές θέσεις των συντηρητικών, όπως για παράδειγμα θέματα κλιματικής αλλαγής την οποία αρνείται το DUP, δικαιωμάτων των ομοφυλοφίλων, δικαιωμάτων των γυναικών, καθώς και σε άλλα κοινωνικά θέματα, περιλαμβανομένου και του ρατσισμού που φαίνεται να είναι διάχυτος μεταξύ των στελεχών του κόμματος.

Ας επιστρέψουμε όμως στην Theresa May. Η May ανακοίνωσε την πρόθεση της να προκηρύξει εκλογές για να ενδυναμώσει τη θέση της και να μπορέσει απρόσκοπτα να διαπραγματευτεί τον τρόπο απόσχισης του ΗΒ από την ΕΕ. Όπως φάνηκε τους τελευταίους μήνες, αυτό πρόκειται για ένα σκληρό brexit, όπου το καλό της οικονομίας, διασφαλισμένο από την παραμονή της Μεγάλη Βρετανίας στην κοινή αγορά, θα θυσιαστεί στο βωμό της αυστηρής μεταναστευτικής πολιτικής που υπόσχεται η May.

Τώρα, 11 μέρες πριν ξεκινήσει η διαπραγμάτευση για το Brexit η May βρίσκεται πιο αποδυναμωμένη από ποτέ. Η νέα βουλή έχει περισσότερους remainers παρά leavers και το ίδιο της το κόμμα είναι τόσο διχασμένο όσο ποτέ. Την ίδια ώρα, η πρόεδρος του DUP δεν υπόσχεται ότι το κόμμα της θε συμπορευθεί με τους συντηρητικούς, παρά μόνο ότι θα το σκεφτεί στη βάση αρχών που πρόκειται να θέσει στην πρωθυπουργό. Εάν οι Συντηρητικοί δεν καταφέρουν να φτιάξουν κυβέρνηση, το χρίσμα για σύσταση νέας κυβέρνησης θα πάει στους Eργατικούς και τον Jeremy Corbyn.

Ας μιλήσουμε λίγο για τον Corbyn. Έχοντας ξεκινήσει ως το απόλυτο αουτσάιντερ κατάφερε να κερδίσει την προεδρία των Εργατικών. Αναγκάστηκε, μάλιστα, να υπερασπιστεί τη θέση του σε μια δεύτερη εκλογική διαμάχη μετά από εσωκομματικό πραξικόπημα που του έγινε, από το οποίο βγήκε ακόμη πιο ενδυναμωμένος.

Ο Corbyn ξεκίνησε την προεκλογική εκστρατεία ως καμένο χαρτί. Οι Συντηρητικοί προπορεύονταν με πέραν των 15 μονάδων, και στην ερώτηση κατά πόσον ο Corbyn θεωρείται το κατάλληλο άτομο για την πρωθυπουργία τα αποτελέσματα ήταν καταιγιστικά Ως εκ τούτου, τα media αλλά και πολλά μέλη του κόμματος θεωρούσαν ότι η ήττα των Εργατικών θα ήταν τόσο τραγική που θα σηματοδοτούσε τη στροφή του κόμματος από κόμμα εξουσίας σε ένα μικρό κόμμα της αντιπολίτευσης

Ο Corbyn και οι κακοί χειρισμοί της May όμως ανέτρεψαν το σκηνικό. Αρχικά, τα δυο κόμματα δημοσιοποίησαν τα προεκλογικά τους μανιφέστα, δηλαδή τα βιβλιαράκια με το πλάνο διακυβέρνησης τους (το οποίο, εν τω μεταξύ, είναι budgeted και audited). Το μανιφέστο των Εργατικών ήταν κατά πολύ καλύτερο των Συντηρητικών και έτυχε αποδοχής και συζήτησης από την κοινή γνώμη. Για πρώτη φορά τα τελευταία χρόνια, οι Εργατικοί υποστήριξαν πρωτοποριακές πολιτικές, και όχι μια νερωμένη εκδοχή των πολιτικών των Συντηρητικών Από την άλλη, το μανιφέστο των Συντηρητικών περιλάμβανε διάφορες περικοπές που σχολιάστηκαν αρνητικά καθώς και τη νομιμοποίηση του κυνηγίου αλεπούς, που τελικά αποδείχτηκε κύριο θέμα της προεκλογικής περιόδου.

Κατά τη δημοσιοποίηση των μανιφέστων, η May ανακοίνωσε ότι δεν προτίθεται να συμμετέχει σε τηλεμαχίες. Στην τηλεμαχία των ηγετών των μεγαλύτερων κομμάτων, η May επέλεξε να στείλει εκπρόσωπό της, η οποία και δέχτηκε δριμύτατη επίθεση από τα άλλα κόμματα. Έκτοτε το προφίλ της May ήταν εκείνο της πρωθυπουργού που περιφρονεί τους πολίτες της θεωρώντας ότι τους έχει στο τσεπάκι.

Αντί των τηλεμαχιών, η Μay επέλεξε να συμμετέχει σε κατ’ ιδίαν συνεντεύξεις με δημοσιογράφους ή σε ερωτοαπαντήσεις με το κοινό. Στις ίδιες συνεντεύξεις και στα ίδια πάνελ συμμετείχε και ο Corbyn, αλλά όχι παράλληλα με την πρωθυπουργό. Οι συνεντεύξεις αυτές φαίνεται να έπαιξαν καταλυτικό ρόλο στη μεταστροφή της κοινής γνώμης υπέρ του Corbyn, καθώς οι απαντήσεις της May ήταν είτε στημένες, είτε λανθασμένες, είτε υπεκφυγές. Ο Corbyn με τη σειρά του ήταν ψύχραιμος, απαντούσε με ειλικρίνεια και κατάφερε να τιθασεύσει τα νεύρα του όταν οι δημοσιογράφοι προσπαθούσαν να τον θυμώσουν (παλαιότερα είχε την τάση να απαντά πίσω θυμωμένα).

Λίγο αργότερα έγιναν και οι δυο τρομοκρατικές επιθέσεις στο Λονδίνο κα το Μάντσεστερ. Παρόλο που οι Συντηρητικοί είναι το κόμμα που παραδοσιακά προωθεί την ιδέα της ‘ασφάλειας’, το ιστορικό της May δε μπορούσε να της δώσει την ηθική υπεροχή που τείνουν να διεκδικούν οι Συντηρητικοί επί τέτοιων θεμάτων, καθώς η ίδια αποδυνάμωσε το αστυνομικό σώμα κατά 20,000 θέσεις.

Πριν κλείσουμε, ας μιλήσουμε λίγο για τις δημοσκοπήσεις Ναι μεν έπεσαν έξω, αλλά όχι επειδή δεν κατέγραψαν τις τάσεις. Οι ενδείξεις ήταν σαφείς: οι Εργατικοί πήγαιναν καλά μεταξύ των νέων, οι Συντηρητικοί μεταξύ των πενήντα και άνω και ιδιαίτερα μεταξύ των συνταξιούχων που όμως αποξένωσαν με στο μανιφέστο τους. Το πρόβλημα για τους Εργατικούς ήταν ότι οι νέοι, που είναι και οι πιο σθεναροί υποστηρικτές του Corbyn, τείνουν να μη ψηφίζουν. Όπως φάνηκε, η επιτυχημένη προεκλογική εκστρατεία των Εργατικών, έπεισε πρωτοφανή αριθμό νέων να κατέλθουν στις κάλπες.

Και τώρα τι; Περιμένουμε να δούμε κατά πόσο η Μay θα καταφέρει να δημιουργήσει κυβέρνηση με το DUP και κατά πόσο θα επιβιώσει για πολύ με ένα κόμμα διχασμένο στα δυο. Η προσπάθεια της να διαπραγματευτεί με τους Ευρωπαίους προσπαθώντας να ισορροπήσει μια βουλή με remainers, ένα κόμμα κομμάτια θα είναι απολαυστική για όλα τα πολιτικά junkies.